Eerste Wkb-pilot groot onderhoud in Nederland

Naar verwachting treedt vanaf juli 2023 de Wkb stapsgewijs in werking. Overal in het land lopen pilots op het gebied van nieuwbouw om ervaringen op te doen met de nieuwe wet. Als specialist in groot onderhoud besloot Huybregts Relou ervaring op te doen met de Wkb in de bestaande bouw. De pilot is uitgevoerd bij groot onderhoud/verduurzaming van 21 woningen van GoedWonen Gemert, die een upgrade kregen tot nul op de meter.

Bevindingen

De Wkb-pilot in groot onderhoud brengt andere bevindingen met zich mee dan pilots bij nieuwbouw.

Nieuwbouw versus bestaande bouw

Bij nieuwbouw wordt een plan volledig nieuw getekend en berekend. Bij renovatie is sprake van een bestaand gebouw waaraan werkzaamheden worden verricht. Veelal zijn de benodigde gegevens van het bestaande gebouw niet of onvoldoende aanwezig om correct te kunnen toetsen. In dat geval worden opnames en aannames gedaan waarop de werkzaamheden worden gebaseerd.

De renovatiewerkzaamheden worden getoetst aan het bouwbesluit. Het bouwbesluit kent echter de termen groot onderhoud en renovatie niet. De eisen waaraan getoetst moet worden vallen onder de noemer verbouw. Bij verbouw heb je voor een deel te maken met eisen op basis van rechtens verkregen niveau en voor een deel met eisen gesteld aan nieuwbouw. Al met al een hele puzzel om met de juiste gegevens op de juiste manier de werkzaamheden te toetsen aan de geldende artikelen in het bouwbesluit.

Tekening versus praktijk

In tegenstelling tot nieuwbouw kan bij groot onderhoud de praktijk op de bouwplaats anders zijn dan op voorhand gedacht. In dit geval dient eerst opnieuw de situatie in kaart te worden gebracht, te worden getekend en berekend voordat met goedkeuring van de kwaliteitsborger het proces kan worden hervat. Om de voortgang van het project te waarborgen is het dan ook belangrijk de kwaliteitsborger zo vroeg mogelijk bij het project te betrekken, als lid van het team. De kwaliteitsborger kan aangeven wat hij nodig heeft om het plan te kunnen toetsen, zoals gegevens van leveranciers, onderaannemers, verwerkingsvoorschriften en certificaten. Ook kunnen er afspraken worden gemaakt over hoe om te gaan met onvoorziene situaties.

Echter, volgens de Wkb moeten deze, wanneer een onvoorziene situatie zich voor doet, worden vastgelegd en beoordeeld. Bij het project in Gemert werd de uitbreiding van de bestaande fundering anders uitgevoerd dan vooraf was aangegeven door de hoofd constructeur. Na constatering door de kwaliteitsborger heeft de aannemer een detailschets gemaakt van de nieuwe fundering en deze naar zijn hoofdconstructeur gestuurd ter goedkeuring. Na akkoord van de kwaliteitsborger konden de werkzaamheden worden hervat.

Een goede communicatie tussen aannemer en kwaliteitsborger en tussen aannemer en zijn onderaannemers is zeer bepalend voor de snelheid waarmee onvoorziene situatie kunnen worden opgelost.

In gebruik nemen

De wet stelt dat je een bouwwerk pas mag gebruiken als het geheel klaar is. Formeel zou dat betekenen dat GoedWonen Gemert de eerste van de 21 woningen in deze pilot pas mag verhuren, als ook de rest is opgeleverd. Dat is niet werkbaar. Inmiddels is geregeld dat als de kwaliteitsborger geen melding doet dat er qua Bouwbesluit onderdelen niet in orde zijn, de woning in gebruik mag worden genomen.

Versterking kwaliteitsbewustzijn

Alles moet expliciet worden vastgelegd en gedocumenteerd. Dat lijkt omslachtig, maar hierdoor worden processen nog zorgvuldiger ingericht en voorkomen we faalkosten. Keuzes worden bewuster gemaakt en het kwaliteitsbewustzijn versterkt.