Door heel Nederland zijn ze te vinden: hoogbouwflats uit de jaren ’60 en ’70. Gebouwen met appartementen van 70 tot 100 m², vaak voorzien van twee of drie slaapkamers. Veel van deze flats waren dringend toe aan een grondige opwaardering – bouwfysisch, esthetisch en vooral ook energetisch. Voor dit type woningen heeft Smeets Bouw, samen met ketenpartners Jules Beckers Architecten en timmerfabriek Helwig, een vernieuwend renovatieconcept ontwikkeld. Dit concept is met succes toegepast in Maastricht, waar in opdracht van woningcorporatie Servatius de markante torenflat aan het Veliahof is getransformeerd.

In totaal zijn 178 appartementen verduurzaamd, opgewaardeerd en veiliger én comfortabeler gemaakt. Niet alleen de woningen zelf, maar ook het gehele gebouw is onder handen genomen. De gevels, entrees, liftschachten en de openbare ruimtes zijn vernieuwd, waardoor het woongebouw weer voldoet aan de eisen van deze tijd – én van de toekomst. Het resultaat: een aanzienlijke verbetering van het wooncomfort en het woonplezier voor de bewoners.

Met dertien woonlagen en een hoogte van 45 meter blijft de Veliahof een herkenbaar baken in de wijk Daalhof. De flat huisvest een diverse groep bewoners, waaronder veel 65-plussers. Dankzij de drempelloze toegankelijkheid zijn de appartementen na de renovatie bij uitstek geschikt geworden voor deze doelgroep, wat bijdraagt aan de mogelijkheid om langer zelfstandig te blijven wonen.

Joris Devies, projectontwikkelaar bij Servatius, licht toe: “In de wijk hebben we ook gezinswoningen met oudere bewoners. Veel van hen hebben hier jarenlang gewoond, maar nu de gezinssamenstelling is veranderd, is de behoefte ontstaan aan een kleinere, passende woning in dezelfde wijk. Dankzij de vernieuwde Veliahof is die mogelijkheid er nu. En dat zorgt er tegelijk voor dat er weer gezinswoningen vrijkomen voor een volgende generatie.”

De investering in de Veliahof heeft niet alleen de flat zelf verbeterd, maar draagt ook bij aan een grotere leefbaarheid en doorstroming in de wijk als geheel. Daarmee is deze verduurzamingsoperatie een voorbeeld van hoe bestaande bouw met visie en samenwerking nieuw leven ingeblazen kan worden – ten gunste van bewoners én buurt.

Horizontale en verticale bouwstroom

Het werk in Veliahof vindt plaats in verschillende bouwstromen. In een verticale bouwstroom worden de woningen boven elkaar in één keer aangepakt. Bewoners krijgen een nieuwe badkamer, keuken, toilet en stappen ook over op inductie koken. Veiliger dan gas en stukken gunstiger voor de portemonnee. De bewoners kunnen tijdens deze werkzaamheden tijdelijk terecht in een van de dertien logeerwoningen op dezelfde verdieping. Met de hulp van haar bewonerskrachten, medewerkers en Ikea heeft Servatius deze logeerwoningen ingericht.

Alle werkzaamheden aan de buitenkant voert Smeets in een horizontale bouwstroom uit. Het ontwikkelde een lichte constructie om de galerijvloer op te hogen, voor een drempelloze entree. De balkonhekken worden vernieuwd en de appartementen krijgen goed geïsoleerde gevelpuien met nieuwe ramen en deuren. De Veliahof krijgt hierdoor meteen een frisse uitstraling. Tot slot is er nog een derde bouwstroom, waarin de liften worden gerenoveerd en een scootmobielruimte wordt gerealiseerd. Ook krijgt het gebouw een ruimere, transparante en lichte entree voor een veilige, gastvrije en representatieve ontvangst.

Duurzaam, snel en veilig met prefab

CO2-gestuurde ventilatie, groepenkasten, rookmelders, PKVW hang- en sluitwerk, brandwerende voorzieningen, een videofoon … dat is vrij vanzelfsprekend. Minder vanzelfsprekend, eerder opmerkelijk, is de manier waarop de gevelpuien worden vervangen. Devies: “De draaiende delen worden natuurlijk vervangen, maar verder blijft de oude gevelpui zoveel mogelijk zitten. Het dient dan als stelkozijn waar een nieuw prefab-gevelelement tegenaan wordt geplaatst, compleet met triple glas. Dat gebeurt in een ochtend, dus bewoners hebben er nauwelijks last van. Een slimme maar ook duurzame oplossing.” Hergebruik van de oude kozijnen bespaart al gauw een halve kuub hout per appartement. En samen met Helwig gaat Smeets nog een stap verder. Voor elk buitenkozijn wordt via sponsoring van Staatsbosbeheer een boom geplant. Dat komt neer op zo’n 1.000 bomen, goed voor een CO2-reductie van 25.000 kg. Daar komt nog eens een besparing van 6.230 kg CO2 bij, doordat oude keukens uit de appartementen worden opgehaald door Bruynzeel, dat vervolgens nieuwe keukens van gerecycled spaanplaat levert.

Een-tweetje huurderscoach en opdrachtgever

De renovatie van Veliahof is uiteraard ook een sociaal project. Goede begeleiding van bewoners is bepalend voor de bewonerstevredenheid en dus voor het succes van het project. “Een project als dit, met een kleine twee jaar overlast, stelt het geduld van onze bewoners op de proef,” zegt Devies. “We helpen onze bewoners maar nemen ze ook mee in het proces, enthousiasmeren en informeren ze over het uiteindelijke resultaat: een energiezuinige woning. René Nijpels, de huurderscoach van Smeets, is dat wel toevertrouwd. Hij werkt daarbij heel nauw samen met onze projectleiders. Ze doen samen de opnames bij de huisbezoeken, organiseren informatiemomenten, zijn altijd bereikbaar. En vanzelfsprekend steken ze een helpend handje toe wanneer dat nodig is. Een vertrouwd gezicht én luisterend oor voor alle bewoners.